Η εμμηνόπαυση είναι η φάση στη ζωή της γυναίκας, κατά την οποία η περίοδος σταματά οριστικά και κατ’ επέκταση δεν γίνεται ωορρηξία (άρα και η σύλληψη είναι αδύνατη). Το πότε θα μπει μια γυναίκα σε κλιμακτήριο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και δεν είναι ίδιο σε κάθε γυναίκα.

Ένα όμως είναι σίγουρο. Η εμμηνόπαυση δεν είναι μία στιγμή. Αποτελεί μία ολόκληρη φάση, κατά την οποία τα επίπεδα των ορμονών αλλάζουν. Συνεπώς, υπάρχει μία (μακρά συνήθως) χρονική περίοδος, που ονομάζεται περιεμμηνόπαυση (ή κλιμακτήριος), όπου σταδιακά ο οργανισμός της γυναίκας προετοιμάζεται για τη διακοπή της ωορρηξίας και συνεπώς της γονιμότητας.

Για μια γυναίκα, λοιπόν, που θέλει να μείνει έγκυος, είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζει αν έχει ξεκινήσει η περιεμμηνόπαυση. Έτσι, θα μπορέσει να απευθυνθεί σε γιατρό, πριν να μπει οριστικά στην εμμηνόπαυση.

Μάλιστα, είναι πολύ απλό και οικονομικό να το μάθει χωρίς καν να κάνει εξετάσεις αίματος. Με το τεστ FSH μπορεί να το μάθει σε λίγα δευτερόλεπτα και να πάρει τα μέτρα της.

Ας δούμε, όμως, πιο αναλυτικά στη συνέχεια όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε και πότε πρέπει να κάνετε το τεστ εμμηνόπαυσης.

Ποια είναι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;

Τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι:

  • Εξάψεις
  • Νυχτερινές εφιδρώσεις
  • Αϋπνία
  • Ξηρότητα κόλπου
  • Αλλαγές στη διάθεση
  • Αύξηση βάρους
  • Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.

Μια γυναίκα που δεν έχει μπει ακόμα στην εμμηνόπαυση, αλλά βρίσκεται στην περιεμμηνόπαυση μπορεί να βιώσει όλα τα παραπάνω συμπτώματα, αλλά μπορεί και όχι. Το πιο κλασικό σύμπτωμα της περιεμμηνόπαυσης είναι ότι οι εμμηνορροϊκοί κύκλοι γίνονται ακανόνιστοι και διαρκούν λιγότερο ή περισσότερο από το συνηθισμένο.

Μπορεί, όμως, η γυναίκα να μην έχει απολύτως κανένα σύμπτωμα. Αυτό αποτελεί μεγάλο πρόβλημα στην περίπτωση της πρόωρης εμμηνόπαυσης, η οποία μπορεί να συμβεί σε νεαρή ηλικία (νωρίς στη δεκαετία των 40 ή ακόμα και στη δεκαετία των 30).

Συνεπώς, αν προσπαθείτε να συλλάβετε, το τεστ που ανιχνεύει τα επίπεδα της ορμόνης FSH είναι απαραίτητο.

Πώς λειτουργεί το τεστ FSH;

Το τεστ FSH ανιχνεύει τυχόν υψηλά επίπεδα της ορμόνης FSH. Πρόκειται για την ορμόνη διέγερσης των ωοθυλακίων, η οποία εκκρίνεται από την υπόφυση στην αρχή του κύκλου. Αν η γυναίκα βρίσκεται στη φάση πριν την εμμηνόπαυση, η ορμόνη FSH θα βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα (πάνω από 23 mIU/ml, όταν το φυσιολογικό είναι 3-10 mIU/ml).

Αυτό συμβαίνει επειδή το απόθεμα ωαρίων της γυναίκας είναι χαμηλό, οπότε ο οργανισμός προσπαθεί σκληρά για την ωρίμανση των ωοθυλακίων, αυξάνοντας σημαντικά την FSH.

Το τεστ εμμηνόπαυσης λοιπόν, αποτυπώνει αυτή την αυξημένη FSH και τα πιθανά αποτελέσματα μπορεί να είναι τρία:

  • Αρνητικό τεστ: Δεν βγαίνει γραμμή στην περιοχή αποτελέσματος, οπότε τα επίπεδα της FSH είναι κάτω από 10 mIU/ml και η λειτουργία των ωοθηκών είναι φυσιολογική.
  • Αχνή γραμμή: Τα επίπεδα είναι άνω των 10 αλλά κάτω των 20 mIU/ml. Αυτό υποδεικνύει ότι η λειτουργία των ωοθηκών είναι μειωμένη και η ποιότητα των ωαρίων χαμηλή.
  • Έντονη γραμμή: Τα επίπεδα της FSH είναι άνω των 20 mIU/ml, κάτι που φανερώνει ανεπάρκεια ωοθηκών και εμμηνόπαυση.


Γιατί το τεστ ωορρηξίας δεν είναι αξιόπιστο στην εμμηνόπαυση;

Το τεστ ωορρηξίας ανιχνεύει την αυξημένη ορμόνη LH (ωχρινοτρόπο ορμόνη), η οποία αυξάνεται κατακόρυφα 24-36 ώρες πριν την ωορρηξία.

Όμως, στην εμμηνόπαυση η ορμόνη LH, όπως και η ορμόνη FSH, είναι μονίμως σε υψηλά επίπεδα. Έτσι, το τεστ θα βγει θετικό, χωρίς όμως να σημαίνει ωορρηξία στην εμμηνόπαυση.

Αν το τεστ ωορρηξίας βγαίνει θετικό για περισσότερες από 2 ημέρες, τότε είναι απαραίτητο να απευθυνθείτε στον γυναικολόγο σας για περαιτέρω εξετάσεις.

Πότε πρέπει να κάνω το τεστ FSH;

Γενικά, καλό είναι, οποιαδήποτε γυναίκα προσπαθεί να συλλάβει, να κάνει το τεστ (στην αρχή του κύκλου της), ώστε να διαπιστώσει αν τα επίπεδα των ορμονών της είναι φυσιολογικά. Αυτό ισχύει ακόμα και σε γυναίκες στη δεκαετία των 30, ειδικά αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης.

Κάθε γυναίκα άνω των 40 που θέλει να διατηρήσει τη γονιμότητά της, θα πρέπει να κάνει το τεστ FSH, ώστε να λάβει τα κατάλληλα μέτρα στην περίπτωση που βρίσκεται κοντά στην εμμηνόπαυση.

Μπορώ να μείνω έγκυος με θετικό τεστ εμμηνόπαυσης;

Καταρχήν, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το θετικό τεστ FSH δεν σημαίνει ότι η γυναίκα δεν μπορεί πλέον να κάνει παιδιά. Φανερώνει ότι η λειτουργία των ωοθηκών έχει μειωθεί σημαντικά. Αυτό όμως, είναι μια διαδικασία που μπορεί σε σημαντικό βαθμό να ελεγχθεί ιατρικά, εφόσον βέβαια ανιχνευτεί έγκαιρα.

Άλλωστε, η γονιμότητα της γυναίκας δεν είναι ένα χαρακτηριστικό που τη μία στιγμή υπάρχει και την άλλη όχι. Ελαττώνεται σταδιακά μέχρι τελικά να διακοπεί. Η αλήθεια είναι ότι ωορρηξία στην κλιμακτήριο δεν γίνεται, όμως στην περιεμμηνόπαυση γίνεται.

Αυτός είναι και ο λόγος που μπορεί να ακούσουμε για κάποια γυναίκα που έμεινε έγκυος στην εμμηνόπαυση. Προφανώς δεν είχε μπει οριστικά στην εμμηνόπαυση και είχε ακόμα ωορρηξία.

Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε ότι η μειωμένη λειτουργία των ωοθηκών και το χαμηλό απόθεμα ωαρίων σχετίζεται και με την ποιότητά τους. Μπορεί, δηλαδή, η γυναίκα να έχει ωορρηξία, αλλά το ωάριο να μην είναι καλής ποιότητας, ώστε να μπορέσει να οδηγήσει σε εγκυμοσύνη.

Σε κάθε περίπτωση, πρόωρη εμμηνόπαυση και εγκυμοσύνη δεν είναι κάτι αδύνατον, ενώ άλλωστε έχουμε μάθει και για γυναίκες προχωρημένης ηλικίας που συνέλαβαν φυσιολογικά. Αν και η εξωσωματική δεν είναι πάντα μονόδρομος, στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση και στην πρόωρη εμμηνόπαυση η εξωσωματική μπορεί να διασφαλίσει ότι θα επιλεγούν τα ωάρια καλύτερης ποιότητας, ώστε η πιθανότητα εγκυμοσύνης να είναι μεγαλύτερη.

Σε κάθε περίπτωση, είναι βασικό να απευθυνθείτε άμεσα στον γιατρό σας, εφόσον δείτε θετικό τεστ FSH, ώστε να σας καθοδηγήσει.