Τι σημαίνει ωοθυλακική φάση; Ποια είναι η διαφορά του ωοθυλακίου με το ωάριο και τι ισχύει με το απόθεμα μιας γυναίκας; Ας δούμε παρακάτω όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε, αν προσπαθείτε να συλλάβετε.

Τι είναι ωοθυλάκια;

Αρχικά, ας δούμε τι δεν είναι ωοθυλάκια. Τα ωοθυλάκια δεν είναι ωάρια. Πολλοί συγχέουν αυτούς τους όρους, πιστεύοντας ότι το ωοθυλάκιο είναι ίδιο με το ωάριο (ωοκύτταρο).

Ο θηλυκός γαμέτης είναι το ωάριο, και ο αρσενικός γαμέτης είναι το σπερματοζωάριο. Αυτά είναι τα κύτταρα που με την ένωσή τους, θα δημιουργήσουν το έμβρυο.

Το ωοθυλάκιο είναι μια λειτουργική ανατομική δομή που αποτελεί τμήμα της ωοθήκης και το ωάριο είναι το κύτταρο που θα ωριμάσει σε ένα μικροσκοπικό τμήμα του εσωτερικού τοιχώματος του ωοθυλακίου. Επιπλέον, το ωοθυλάκιο περιέχει και άλλους κυτταρικούς τύπους που παράγουν οιστρογόνα, τα οποία απαιτούνται για την φυσιολογική ανάπτυξη και ωρίμανση των ωαρίων.

Φάσεις του εμμηνορρυσιακού κύκλου

Ωοθυλακική φάση (ή παραγωγική ή θυλακοειδής φάση). Σχετικά με το τι είναι ωοθυλακική φάση αυτό που πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι πρόκειται για την φάση που ξεκινάει την πρώτη μέρα του κύκλου (την πρώτη μέρα περιόδου) και διαρκεί μέχρι τη στιγμή της ωορρηξίας. Είναι η φάση που ο οργανισμός ωριμάζει το ωοθυλάκιο που θα προκαλέσει ωορρηξία.

Ωορρηξία (ή ωοθυλακιορρηξία). Είναι η διαδικασία κατά τη μεσοκυκλική φάση περιόδου κατά την οποία το ώριμο ωοθυλάκιο θα “ανοίξει” για να βγει από μέσα του το ωάριο.

Ωχρινική φάση (ή εκκριτική φάση). Είναι η φάση του κύκλου από την ωορρηξία και μέχρι την επόμενη εμμηνορρυσία. Υπό κανονικές συνθήκες διαρκεί σταθερά 14 ημέρες και κατά τη διάρκειά της απελευθερώνονται διάφορες ορμόνες, με κύρια την προγεστερόνη, που σκοπό έχουν να υποστηρίξουν την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στο ενδομήτριο.

Γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα

Απόθεμα ωοθυλακίων

Το απόθεμα των ωαρίων καθορίζεται κατά τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του θηλυκού εμβρύου. Ξεκινώντας από την εμμηναρχή (πρώτη εμμηνόρροια) θα επιλεγεί σε κάθε κύκλο ένα ωάριο για να κάνει ωορρηξία. Τα ωάρια υψηλότερης ποιότητας είναι τα πρώτα που επιλέγονται με το πέρασμα του χρόνου, ενώ τα ωάρια των επόμενων κύκλων έχουν όλο και κατώτερη ποιότητα. Αυτό εξηγεί γιατί στις μεγαλύτερες γυναίκες υπάρχει πιο μεγάλη δυσκολία να μείνουν έγκυες κι επίσης έχουν υψηλότερο ποσοστό αποβολών.

Στο πλαίσιο της μελέτης της γυναικείας γονιμότητας, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ποιο είναι το αποθεματικό των ωοθηκών. Διεξάγεται ορμονική ανάλυση για την αξιολόγηση (AMH, FSH, LH, οιστραδιόλη κλπ.) και κολπικός υπέρηχος σε διάφορες μορφές.

Μετρώνται τα ωοθυλάκια και γίνεται ακριβής εκτίμηση του αποθεματικού των ωοθηκών. Αυτό το απόθεμα εκφράζεται σε αριθμό ωοθυλακίων ανά ωοθήκη που παρατηρήθηκε στις πρώτες ημέρες του κύκλου (2η έως 5η) με την εκτέλεση κολπικού υπερήχου. Αυτά τα ωοθυλάκια ονομάζονται καταβολές (ή ωοθυλάκια με κοιλότητα).

Ανάλογα με το πόσα ωοθυλάκια έχουμε, μια γυναίκα θεωρείται ότι έχει επαρκές ή κανονικό αποθεματικό των ωοθηκών εάν η μέτρηση είναι 6-10 ωοθυλάκια. Χαμηλό αποθεματικό των ωοθηκών θεωρείται όταν ο αριθμός είναι μικρότερος από 6, ενώ υψηλό αποθεματικό των ωοθηκών όταν είναι μεγαλύτερος από 12. Το μέγεθος των ωοθυλακίων σε αυτή τη φάση του κύκλου είναι 2 έως 10 χιλιοστά.

Ultrasound

Διαφορά μεταξύ φυσικού κύκλου και διεγερμένου κύκλου

Σε έναν φυσικό κύκλο, από τα ωοθυλάκια με κοιλότητα επιλέγεται ένα που λέγεται κυρίαρχο. Αυτό το ωοθυλάκιο διαφέρει από τα άλλα στο μέγεθος και στην ταχεία ανάπτυξή του. Στο τέλος θα γίνει ένα ώριμο ωοθυλάκιο που θα προετοιμαστεί για να κάνει ωορρηξία. Τα υπόλοιπα εξαφανίζονται ή πεθαίνουν ως μέρος μιας προγραμματισμένης βιολογικής διαδικασίας.

Όμως, στα πόσα χιλιοστά σπάει το ωοθυλάκιο; Πριν την ωορρηξία, η μέση διάμετρος του κυρίαρχου ωοθυλακίου είναι 22 έως 24 χιλιοστά, οπότε και σπάει.

Σε διεγερμένο κύκλο (ορμονική θεραπεία), αναπτύσσονται όλα ή τα περισσότερα από τα ωοθυλάκια με κοιλότητα. Ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι διαφορετικός για καθένα από αυτά. Όταν πολλά από αυτά έχουν φθάσει σε μέγεθος περίπου 18 χιλιοστών χορηγείται μια ορμόνη που ενεργοποιεί την ωορρηξία. Η συλλογή ωαρίων προγραμματίζεται 36 ώρες μετά τη χορήγηση της ορμόνης. Ο στόχος της θεραπείας είναι η συλλογή των πιο ώριμων ωαρίων που μπορούν στη συνέχεια να γονιμοποιηθούν από το σπέρμα.

Γίνεται πάντα ωορρηξία;

Υπό κανονικές συνθήκες, ναι. Σε έναν τυπικό κύκλο, περίπου 14 ημέρες πριν την επόμενη ημέρα περιόδου γίνεται ωορρηξία. Η ωορρηξία μπορεί να εντοπιστεί με ακρίβεια ωρών με τα τεστ ωορρηξίας που ανιχνεύουν την κορύφωση της LH – της ορμόνης που προκαλεί ωορρηξία.

Δείτε τα τεστ ωορρηξίας

Υπάρχουν ωστόσο κύκλοι στους οποίους δεν γίνεται ωορρηξία. Η ανάπτυξη ενός ωοθυλακίου δεν σημαίνει πάντα ότι περιέχει μέσα του ένα ώριμο ωάριο. Όπως σε ένα δείγμα σπέρματος δεν έχουν όλα τα σπερματοζωάρια επαρκή ποιότητα για να γονιμοποιήσουν ένα ωάριο, έτσι και τα ωοθυλάκια δεν περιέχουν όλα ώριμα ωάρια ή όλα τα ωάρια δεν έχουν την ίδια ποιότητα. Βασικός παράγοντας σε αυτό, είναι η ηλικία. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτό είναι ένα σπάνιο φαινόμενο. Στους κύκλους που δεν γίνεται ωορρηξία, δεν θα βρεθεί θετικό τεστ ωορρηξίας.

Μπορεί να υπάρχει θετικό τεστ ωορρηξίας και να μην γίνει ωορρηξία;

Υπό κανονικές συνθήκες, όχι. Εφόσον υπάρχει θετικό τεστ ωορρηξίας, η ωορρηξία θα γίνει μέσα στις επόμενες 24-48 ώρες. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου μπορεί να βρεθεί το θετικό τεστ ωορρηξίας και να μην γίνει τελικά η ωορρηξία.

Αυτές οι περιπτώσεις είναι οι εξής:

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS): Το PCOS στην ουσία εμποδίζει την πλήρη ωρίμαση και τελικά τη ρήξη του ωοθυλακίου, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να προσπαθεί για μέρες να σπάσει το ωοθυλάκιο πολλές φορές χωρίς επιτυχία. Στην περίπτωση αυτή, παρατηρούνται θετικά τεστ ωορρηξίας για πολλές συνεχόμενες ημέρες, αντί του κανονικού που είναι 1 ή 2 συνεχόμενες μέρες. Περισσότερες πληροφορίες για το σύνδρομο μπορείτε να βρείτε εδώ.

Ωχρινοποιημένο Άτρητο Ωοθυλάκιο (LUF - Luteinized Unruptured Follicle): Στην περίπτωση του LUF, αν και τα ορμονικά επίπεδα που οδηγούν στην ωορρηξία είναι φυσιολογικά, το ωοθυλάκιο δεν διασπάται, επομένως το ωάριο δεν απελευθερώνεται ποτέ. Σε φυσιολογικούς κύκλους, το ερρηγμένο ωοθυλάκιο μετατρέπεται σε ωχρό σωμάτιο, το οποίο απελευθερώνει προγεστερόνη και διεγείρει το ενδομήτριο. Αλλά με το LUF, παρόλο που το ωοθυλάκιο δεν διαρρηγνύεται, εντούτοις εξακολουθεί να απελευθερώνει προγεστερόνη. Ο κύκλος θα φανεί εντελώς φυσιολογικός, θα υπάρχει κανονική περίοδος καθώς και φυσιολογικά θετικά αποτελέσματα στα τεστ ωορρηξίας. Το σύνδρομο LUF εμφανίζεται περίπου στο 10-13% των κύκλων των φυσιολογικών γόνιμων γυναικών, και περίπου στο 20-25% των περιπτώσεων όπου υπάρχει ενδομητρίωση. Η ανίχνευση του LUF είναι δύσκολη και μπορεί να γίνει μόνο υπερηχογραφικά.

 

--------------------

Δείτε το σύνολο των άρθρων στο blog μας, κάνοντας κλικ εδώ.